1738230075.jpg)
Yan 30, 2025 | 13:41 / Maraqlı məlumatlar
Hal-hazırda, platin, palladium, iridium, rutenium və rodium kimi platin qrupunun nəcib metalları turş sulu məhlulların elektrolizi ilə hidrogen istehsal etmək üçün elektrokatalizator kimi geniş istifadə olunur.Lakin, bu nadir və bahalı metalların hidrogen energetikasında yenilikçi texnoloji proseslər, müasir sənaye və ekoloji cəhətdən təmiz nəqliyyat vasitələri vasitələrində kütləvi istifadəsi onların istehlakının artmasına səbəb olur. Platin qrupu metallarının bahalı olması və təbiətdə az miqdarda yayılması da müvafiq cihaz və texnologiyaların praktiki istifadəsini məhdudlaşdırır. Yarım sənaye su elektrolizatorlarında, yanacaq elementlərində və elektrokimyəvi hidrogen kompressorlarında/konsentratorlarında daha çox yayılmış Platin olmayan metal birləşmələrinə keçid, yüksək təmiz hidrogen istifadəsinə əsaslanan bu prosesləri və cihazları daha əlçatan edir.
Görülən işin müəllifləri platin qrupu metallarının əvəzinə kapsullaşdırılmış dəmir və kobalt ionları olan hüceyrə komplekslərindən (klatroxelatlar) istifadə etməyi təklif etdilər. Bu tip kükürdsüz makrobitsiklik birləşmələr ilk dəfə əldə edildi.
İşdə REA-nın N.S.Kurnakov adına Ümumi və qeyri-üzvi Kimya, A. N. Nesmeyanov adına Element üzvi birləşmələr , A.V.Topçiyev adına Neft Kimyası Sintezi, A. E. Arbuzov adına Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutlarının və Kurçatov Elmi tədqiqat mərkəzinin alimləri iştirak ediblər.
Onlar "katalitik zəhərlər" adlanan kükürd törəmələri olmayan hidrogeni ayırma reaksiyasının yeni effektiv elektrokatalizatorlarını əldə etdilər. Geniş yayılmış biometalların – kobalt və dəmirin kapsullaşdırılmış ionları ilə əldə edilən birləşmələr kimyəvi cəhətdən davamlı monoatom katalizatorlardır.
Tədqiqatın növbəti mərhələsində ortaya çıxan yenilikçi Hibrid üzvi qeyri-üzvi katalitik materiallar yarı sənaye su elektrolizatorlarında sınaqdan keçiriləcəkdir.
Tədqiqatın nəticələri yüksək reytinqli Beynəlxalq process Safety and Environmental Protection jurnalında dərc olunub (məqalə Gold Open Access üçün seçilib).